Norma ISO 26262 to kluczowy standard bezpieczeństwa funkcjonalnego dla pojazdów drogowych. Wyjaśnia, jak zapewnić bezpieczną pracę systemów elektronicznych przez cały cykl życia produktu.
Czym jest norma ISO 26262?
Norma ISO 26262 to międzynarodowy standard. Dotyczy bezpieczeństwa funkcjonalnego pojazdów drogowych. Została opublikowana po raz pierwszy w 2011 roku. Aktualizację normy wprowadzono w 2018 roku. Standard ten koncentruje się na elektronicznych i elektrycznych systemach sterowania (E/E). Obejmuje także systemy programowalne elektroniczne (E/E/PE). Norma powstała w celu zapewnienia bezpiecznej pracy układów E/E. Działa przez cały cykl życia rozwoju produktu. Norma ISO 26262 ma zastosowanie do pojazdów produkowanych seryjnie. Dotyczy samochodów osobowych do 3.5 tony. Obejmuje też pojazdy użytkowe i motocykle. Ma zastosowanie do pojazdów elektrycznych i systemów autonomicznych. Standard stanowi adaptację normy IEC 61508. Dostosowano ją do specyficznych potrzeb przemysłu motoryzacyjnego.
Co to jest bezpieczeństwo funkcjonalne?
Bezpieczeństwo funkcjonalne to brak nieuzasadnionego ryzyka. Zapewnia je prawidłowe działanie elektrycznych i elektronicznych systemów. Dotyczy to działania w odpowiedzi na wejścia. Obejmuje też zapobieganie awariom. Bezpieczeństwo funkcjonalne zapewnia wyłączanie urządzeń technicznych. Dzieje się to w odpowiednim czasie. Chroni przed wystąpieniem ryzyka. Celem jest zmniejszenie ryzyka. Ryzyko stwarza system techniczny. Redukcja następuje do akceptowalnego poziomu. Stosuje się do tego środki bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo funkcjonalne jest prawnym obowiązkiem w wielu obszarach.
Znaczenie bezpieczeństwa funkcjonalnego w motoryzacji
Stopień złożoności układów E/E w samochodach wzrósł. Zwiększył się znacząco w ciągu ostatnich dwudziestu lat. Nowoczesne auta posiadają wiele systemów. Poprawiają one bezpieczeństwo i komfort prowadzenia. Przykłady to system hamowania awaryjnego. Inne systemy to wykrywanie obiektów w martwym polu. Mamy też adaptacyjne zawieszenie. Istnieją także systemy multimedialne. Awaria tych systemów może prowadzić do wypadków. Dlatego bezpieczeństwo funkcjonalne ma kluczowe znaczenie. Jest ważne w nowoczesnych systemach motoryzacyjnych. Producenci dążą do wyeliminowania wszelkich zagrożeń. Decyzje producentów są motywowane względami ekonomicznymi i prawnymi.
Kluczowe cele i zakres normy ISO 26262
ISO 26262 odpowiada na wyzwania bezpieczeństwa. Dotyczy to wyzwań w przemyśle motoryzacyjnym. Głównym celem jest minimalizacja ryzyka. Ryzyko wynika z awarii systemów E/E. Norma obejmuje proces projektowania. Dotyczy też rozwoju i produkcji wyrobu. Standard określa wymagania. Dotyczą one projektowania i rozwoju. Obejmują testowanie i utrzymanie systemów. Chodzi o systemy związane z bezpieczeństwem. Norma składa się z 10 części. Każda część normy adresuje specyficzny aspekt bezpieczeństwa. Osiem części określa wymagania. Dotyczą one różnych faz cyklu życia produktu. ISO 26262 obejmuje wszystkie aspekty cyklu życia. Od koncepcji i projektu do wdrożenia. Dotyczy też walidacji i produkcji. Kończy się na wycofaniu z eksploatacji.
Norma ISO 26262 określa kompleksowe ramy. Mają one zapewnić bezpieczeństwo funkcjonalne w pojazdach. Standard ten stanowi adaptację ogólnego standardu. Chodzi o standard IEC 61508. Jest on dostosowany do potrzeb motoryzacji.
Cykl życia bezpieczeństwa według ISO 26262
Norma ISO 26262 definiuje cykl życia bezpieczeństwa. Obejmuje on kilka faz. Pierwsza faza to faza koncepcji. Następnie jest rozwój produktu. Dotyczy to poziomu systemu, sprzętu i oprogramowania. Kolejne fazy to produkcja i działania operacyjne. Cykl kończy się wycofaniem z eksploatacji. Zarządzanie bezpieczeństwem funkcjonalnym to dyscyplina. Obejmuje ona cały cykl życia. Wczesne zaangażowanie ekspertów jest kluczowe. Ciągła ocena i weryfikacja są potrzebne. Odbywają się w całym cyklu rozwoju. Model V to metodyka projektowania. Prowadzi od systemu do składowych komponentów. Jest często stosowany w kontekście ISO 26262.
Poziomy integralności bezpieczeństwa pojazdu (ASIL)
Czym jest poziom integralności bezpieczeństwa pojazdu (ASIL)? ASIL to skrót od Automotive Safety Integrity Level. Jest to kluczowy element normy ISO 26262. ASIL to poziom ryzyka. Określa go norma. Wyróżnia cztery poziomy ASIL. Są to A, B, C i D. ASIL A oznacza minimalny wpływ na zdrowie. Ma najniższe wymagania bezpieczeństwa. ASIL B i C to średnie poziomy bezpieczeństwa. ASIL D to najwyższa klasa bezpieczeństwa. Ma najwyższy poziom bezpieczeństwa. Poziom ASIL przypisuje się funkcji bezpieczeństwa. Zależy od prawdopodobieństwa wystąpienia awarii. Zależy też od ciężkości możliwych obrażeń. Analizy ukierunkowane na bezpieczeństwo są kluczowe. Pomagają określić wymagany poziom ASIL.
| Poziom ASIL | Opis | Wymagania bezpieczeństwa |
|---|---|---|
| ASIL A | Minimalny wpływ na zdrowie | Najniższe |
| ASIL B | Średni wpływ na zdrowie | Średnie |
| ASIL C | Znaczący wpływ na zdrowie | Wysokie |
| ASIL D | Poważny, zagrażający życiu wpływ na zdrowie | Najwyższe |
Zgodność z normą ISO 26262: Wymagania i korzyści
Zgodność z normą ISO 26262 wymaga spełnienia określonych procesów. Dotyczy to zarządzania bezpieczeństwem funkcjonalnym. Obejmuje rozwój produktu i procesy wspomagające. Większość producentów samochodów oczekuje zgodności. Dotyczy to ich dostawców. Współpraca z markami wymaga zgodności. Przykłady to Volvo, VW, Toyota, Tesla. Inne marki to Ford, BMW, Mercedes, Fiat. Zgodność ze standardem stanowi istotną przewagę konkurencyjną. Wdrożenie ISO 26262 przynosi wymierne korzyści. Dotyczy to producentów i użytkowników. Korzyści to zwiększenie bezpieczeństwa. Obejmuje też zgodność z regulacjami. Przynosi poprawę jakości. Zwiększa zaufanie klientów. Pomaga minimalizować koszty. Badanie TÜV SÜD z 2023 roku pokazało redukcję incydentów. Incydenty związane z awariami systemów elektronicznych spadły o 45%. Rynek systemów bezpieczeństwa w motoryzacji rośnie. Jego wartość w 2025 roku ma wynieść 198,2 miliardów dolarów. Średnioroczny wzrost to 12,4%. Te dane podkreślają znaczenie bezpieczeństwa.
Powiązania ISO 26262 z innymi standardami
Norma ISO 26262 nie działa w izolacji. Jest oparta na ogólnym standardzie IEC 61508. Standard ten dotyczy bezpieczeństwa funkcjonalnego. Odnosi się do systemów elektrycznych i elektronicznych. ISO 26262 jest często powiązana z innymi normami. ISO 21434 lub SAE 21434 dotyczą cyberbezpieczeństwa. Bezpieczeństwo funkcjonalne i cyberbezpieczeństwo są powiązane. Norma ISO/PAS 21448 dotyczy bezpieczeństwa zamierzonej funkcji (SOTIF). Jest ważna dla systemów autonomicznych. Standardy jakości są też istotne. ISO 9001 to fundament procesów. IATF 16949 to wymagania dla motoryzacji. Normy procesowe jak ASPICE i CMMI są powiązane. Dotyczą oceny procesów inżynierii.
Narzędzia i technologie wspierające ISO 26262
Wdrożenie ISO 26262 wymaga odpowiednich narzędzi. Narzędzia do zarządzania wymaganiami są kluczowe. Pomagają śledzić wymagania bezpieczeństwa. Wizualizacja procesów jest pomocna. Inżynieria systemów oparta na modelach (MBSE) wspiera rozwój. Pomaga w projektowaniu złożonych systemów. Sztuczna inteligencja (AI) może przyspieszyć procesy. Dotyczy to zarządzania wymaganiami i analiz. Automatyzacja procesów jest coraz ważniejsza. Inne technologie to Big Data i Chmura. DevOps i DevSecOps są stosowane. Narzędzia software’owe wspierają rozwój. Przykłady to MATLAB i Simulink. Ansys pomaga w symulacjach. Korzystanie z profesjonalnego narzędzia może mieć ogromne znaczenie. Synergia pomiędzy MBSE a zarządzaniem wymaganiami jest trendem.
Szkolenia i rozwój kompetencji w zakresie ISO 26262
Wdrożenie ISO 26262 wymaga kompetentnych pracowników. Szkolenia są niezbędne. Grupą docelową są osoby. Mają one wpływ na cykl bezpieczeństwa. Uczestniczą w całym cyklu. Szkolenia obejmują różne tematy. Dotyczą zarządzania bezpieczeństwem. Obejmują koncepcję bezpieczeństwa. W programie są rozwój produktu na różnych poziomach. Dotyczy to systemu, sprzętu, oprogramowania. Szkolenia poruszają produkcję i działania operacyjne. Omawiają procesy wspomagające. Uczą analiz ukierunkowanych na bezpieczeństwo. Typowe szkolenie trwa 2 dni. Odpowiada to 16 godzinom szkoleniowym. Szkolenia często zawierają ćwiczenia. Przykłady to analiza schematu cyklu życia. Inne ćwiczenia to analiza tabel niezależności. Budowanie listy Work Products jest praktyczne. Przegląd Safe Planu jest omawiany. Przykładowy audit kultury organizacji jest przeprowadzany. Warto inwestować w specjalistyczne szkolenia. Doskonalenie kompetencji jest ważne.
Przyszłe trendy i wyzwania w ISO 26262
Świat motoryzacji dynamicznie się zmienia. Wzrost złożoności systemów jest ciągły. Pojawiają się nowe technologie. Przykłady to systemy autonomiczne. Ważne jest V2X (Vehicle to Everything). Integracja sztucznej inteligencji (AI) rośnie. Te trendy stawiają nowe wyzwania. Bezpieczeństwo zamierzonej funkcji (SOTIF) zyskuje na znaczeniu. ISO/PAS 21448 uzupełnia ISO 26262. Dotyczy systemów, które działają poprawnie. Mogą jednak stwarzać ryzyko. Wyzwania to integracja ISO 26262 z nowymi technologiami. Inne wyzwanie to zarządzanie ogromnymi ilościami danych (Big Data). Automatyzacja procesów bezpieczeństwa jest przyszłością. Wymaga to ciągłego doskonalenia standardów i metod.
Podsumowanie
Norma ISO 26262 jest fundamentalna. Dotyczy bezpieczeństwa funkcjonalnego w motoryzacji. Zapewnia ramy dla bezpiecznego rozwoju systemów E/E. Obejmuje cały cykl życia produktu. Kluczowe elementy to poziomy ASIL. Definiują one wymagania bezpieczeństwa. Zgodność z normą przynosi liczne korzyści. Dotyczą one bezpieczeństwa, jakości i konkurencyjności. Norma jest powiązana z innymi standardami. Dotyczą one cyberbezpieczeństwa i jakości. Wdrożenie wymaga odpowiednich narzędzi i szkoleń. Przyszłość stawia nowe wyzwania. Wynikają one z rozwoju technologii. ISO 26262 będzie ewoluować. Będzie odpowiadać na te wyzwania. Bezpieczeństwo w pojazdach staje się coraz ważniejsze. Przestało być luksusem. Stało się koniecznością.
Zobacz także:
