Praca na wysokości to jedno z najbardziej niebezpiecznych zajęć. Wymaga odpowiednich zabezpieczeń. Stałe systemy asekuracji oraz zgodność z normami są kluczowe. Zapewniają bezpieczeństwo pracownikom każdego dnia.
Praca na Wysokości – Ryzyko i Wymogi Prawne
Praca na wysokości zaliczana jest do prac szczególnie niebezpiecznych. Jest powodem wielu ciężkich i śmiertelnych wypadków. Najczęstszą przyczyną wypadków jest błąd ludzki. Dlatego odpowiednie zabezpieczenia są niezbędne.
Zabezpieczenie w postaci systemów asekuracyjnych jest wymogiem prawnym. Dyrektywa 89/686/EWG zalicza środki ochrony przed upadkiem do najwyższej III kategorii ryzyka. Normy prawne należy przestrzegać podczas projektowania i montowania systemów.
Normy Bezpieczeństwa Pracy na Wysokości – Podstawa prawna
Normy europejskie i polskie określają wymagania dla sprzętu. Norma europejska EN 795 dotyczy osobistego wyposażenia ochronnego. Mówi o urządzeniach kotwiczących. Norma BS EN 795 ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa. Określa wymagania dotyczące urządzeń kotwiczących. Stosuje się je w osobistych systemach ochrony przed upadkiem. Norma ta ma zastosowanie w szerokim zakresie branż. Obejmuje budownictwo i konserwację.
W normie EN 795 rozróżniamy pięć typów urządzeń kotwiczących. Typ A to indywidualne punkty mocowania. Typ B to tymczasowe punkty kotwiczenia. Typ C to systemy linowe. Typ D to kolejowe systemy bezpieczeństwa. Typ E to urządzenia kotwiczące pod własnym ciężarem.
Polskie Normy precyzują wymagania dla poszczególnych elementów sprzętu. Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości jest zgodny z Polskimi Normami. W Polsce sprzęt musi być odpowiednio dobrany do stanowiska. Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy prowadzi działalność naukowo-badawczą w obszarze bezpieczeństwa pracy. Instytut potwierdza zgodność sprzętu z normami PN-EN.
Oto wybrane Polskie Normy dotyczące sprzętu:
- PN-EN 353-1: Urządzenia samozaciskowe ze sztywną prowadnicą.
- PN-EN 353-2: Urządzenia samozaciskowe z giętką prowadnicą.
- PN-EN 354: Linki bezpieczeństwa.
- PN-EN 355: Amortyzatory.
- PN-EN 360: Urządzenia samohamowne.
- PN-EN 361: Szelki bezpieczeństwa.
- PN-EN 362: Łączniki.
- PN-EN 363: Systemy powstrzymywania spadania.
- PN-EN 795: Urządzenia kotwiczące.
- PN-EN 358: Sprzęt ustalający pozycję podczas pracy.
- PN-EN 813: Uprząż biodrowa.
Urządzenia kotwiczące powinny spełniać wymagania norm PN-EN 795:2012 oraz CEN/TS 16415:2013. Punkty asekuracyjne muszą mieć minimalną wytrzymałość statyczną 12 kN. Minimalna wytrzymałość dynamiczna wynosi 9 kN. Urządzenia kotwiczące typ B mają wytrzymałość minimum 12 kN. Jeżeli element nie jest stalowy, wytrzymałość wynosi 18 kN.
Rodzaje Systemów Asekuracji
Systemy ochronne składają się z kilku podzespołów. Obejmują podzespoły kotwiczące i łącząco-amortyzujące. Ważnym elementem są szelki bezpieczeństwa. Urządzenia kotwiczące umożliwiają przemieszczanie się w poziomie. Są istotnym składnikiem systemów ochronnych.
Linowe Systemy Asekuracji
Linowe systemy asekuracji stanowią popularne rozwiązanie. Firma ALPAX oferuje takie systemy. Działalność firmy obejmuje projektowanie i montaż. Wykonują też przeglądy okresowe systemów asekuracji. Systemy asekuracyjne są wykonane głównie z wysokogatunkowej stali nierdzewnej.
Linowe systemy asekuracji typu C mają określone parametry. Maksymalna liczba osób na odcinku liny to 3. Maksymalny rozstaw pomiędzy słupkami wynosi 15 m. Zalecana długość systemu to 250 m. Maksymalna waga użytkownika wynosi 150 kg. Maksymalna liczba użytkowników między słupkami to 2. Grubość liny wynosi 8 mm.
Technologie stosowane w systemach linowych to absorber energii. Używa się też napiętych systemów asekuracji. Ważne są kotwy montażowe. Umożliwiają instalację systemu do różnych podłoży. Stosuje się również wózki asekuracyjne. Systemy te są zgodne z normą DIN EN 795, typ C.
Szeroki zakres uchwytów oraz elementów mocujących pozwala nam zainstalować system praktycznie do każdego rodzaju podłoża.
Inne Rodzaje Systemów i Sprzętu
Istnieją też systemy asekuracji szynowe. Urządzenia kotwiczące typu E to masy kotwiczące. Działają na zasadzie masy oraz tarcia z podłożem. Środki ochrony indywidualnej (ŚOI) obejmują szelki bezpieczeństwa. Ważne są amortyzatory i linki bezpieczeństwa. Stosuje się również urządzenia samozaciskowe i samohamowne. Uprząż biodrowa jest częścią indywidualnego sprzętu. Wybierając sprzęt, który posiada odpowiednie normy, zapewniamy bezpieczeństwo.
Szelki bezpieczeństwa, amortyzatory, linki, uprzęże i inne elementy systemów ochrony indywidualnej ratują życie i zdrowie pracowników każdego dnia.
Tylko atestowany sprzęt spełniający normy PN-EN, w tym PN-EN 361, daje realną gwarancję ochrony przed upadkiem z wysokości.
Zastosowanie Systemów Asekuracji
Zastosowanie systemów asekuracyjnych jest bardzo szerokie. Obejmuje dachy i suwnice. Stosuje się je na drabinach i maszynach przemysłowych. Zabezpieczają pracę na turbinach wiatrowych. Używa się ich przy obsłudze technicznej pociągów, autobusów i samolotów.
Projektowanie Systemów na Dachach
Dach każdego obiektu wymaga okresowych kontroli i napraw. Potrzebna jest też konserwacja. Bezpieczeństwo osób na dachu zapewniają ochrony zbiorowe. Przykładem są barierki ochronne. Często potrzebne są stałe systemy asekuracyjne. Instaluje się je najczęściej do elementów konstrukcyjnych dachu. Zainstalowanie urządzeń kotwiczących jest możliwe również na budynkach istniejących.
Projektowanie systemów na dachach płaskich wymaga uwagi. Należy określić strefę zagrożenia. Ważne jest ryzyko upadku wahadłowego. Odległość słupka od krawędzi nie powinna przekraczać 5 metrów. Dodatkowy słupek zmniejsza drogę swobodnego spadania. Projektowanie powinno być przeprowadzone przez wykwalifikowany personel.
Urządzenia kotwiczące stosowane na dachach muszą być zgodne z normą EN 795:2012 oraz CEN/TS 16415:2013. Obejmują punkty kotwiczące i poziome systemy linowe. Stosuje się też poziome systemy szynowe.
Montaż, Użytkowanie i Przeglądy Systemów Asekuracji
Poprawny montaż systemu jest kluczowy. Najlepszym rozwiązaniem jest powierzenie montażu producentowi. Można też skorzystać z jego autoryzowanego serwisu. Zastosowanie stałych systemów asekuracji umożliwia bezpieczną pracę. Minimalizuje ryzyko upadku z wysokości.
Pracodawcy muszą zapewnić, że cały sprzęt jest w dobrym stanie. Należy go regularnie poddawać przeglądom. Przeglądy okresowe certyfikowanych urządzeń kotwiczących powinny odbywać się co najmniej raz w roku. Zaleca się przeprowadzanie regularnych inspekcji i konserwacji sprzętu. Zapewnia to niezawodność. Planuj regularne sesje treningowe dla pracowników. Podnoszą one kwalifikacje. Przeprowadzaj okresowe audyty. Zapewniają stałą zgodność ze standardami.
W przypadku korzystania z urządzeń tymczasowych, należy ocenić stan konstrukcji. Osoby odpowiedzialne za dobór urządzeń powinny mieć odpowiednią wiedzę. Dotyczy to wiedzy inżynierskiej i w dziedzinie BHP.
Pytania i Odpowiedzi
Czym jest norma EN 795?
Norma EN 795 to europejski standard. Dotyczy osobistego wyposażenia ochronnego. Określa wymagania dla urządzeń kotwiczących. Stosuje się je w systemach ochrony przed upadkiem z wysokości.
Jakie są główne typy urządzeń kotwiczących według EN 795?
Norma EN 795 wyróżnia pięć typów urządzeń. Są to typ A (punkty mocowania), B (tymczasowe punkty), C (systemy linowe), D (systemy szynowe), E (masy kotwiczące).
Jak często należy przeprowadzać przeglądy systemów asekuracji?
Przeglądy okresowe certyfikowanych urządzeń kotwiczących powinny odbywać się w cyklu nie dłuższym niż raz do roku. Regularne inspekcje zapewniają ich niezawodność.
Z jakich materiałów najczęściej wykonuje się systemy asekuracji?
Systemy asekuracyjne są wykonane głównie z wysokogatunkowej stali nierdzewnej. Zapewnia to trwałość i odporność na warunki atmosferyczne.
Gdzie stosuje się systemy asekuracji?
Systemy asekuracji mają szerokie zastosowanie. Używa się ich na dachach, suwnicach, drabinach i maszynach. Zabezpieczają pracę na turbinach wiatrowych i przy obsłudze pojazdów transportu publicznego.
Podsumowanie
Zapewnienie bezpieczeństwa pracy na wysokości jest priorytetem. Wymaga stosowania odpowiednich systemów asekuracji. Systemy te muszą być zgodne z obowiązującymi normami. Normy PN-EN i EN 795 są kluczowe. Dotyczą one urządzeń kotwiczących i całego sprzętu. Regularne przeglądy i prawidłowy montaż są niezbędne. Tylko w ten sposób minimalizuje się ryzyko upadku. Bezpieczna praca na wysokości jest możliwa. Wymaga jednak świadomości i przestrzegania zasad.
Zobacz także: