ISO 50001 to międzynarodowy standard. Określa wymagania dla systemów zarządzania energią. Wdrożenie normy przynosi wiele korzyści firmom. Pomaga obniżyć koszty energii. Wspiera też cele zrównoważonego rozwoju. Wyjaśniamy, czym jest ten standard. Dowiesz się, dlaczego warto go wdrożyć. Przedstawiamy także proces certyfikacji.
Czym jest norma ISO 50001?
Norma ISO 50001 to międzynarodowy standard. Opracowała go Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO). Standard ten wyznacza globalnie uznane najlepsze praktyki. Dotyczą one zarządzania energią w organizacji. Norma powstała w 2011 roku. Zastąpiła wtedy normę EN 16001. Współpracowali przy niej specjaliści z ponad 60 krajów. W 2018 roku norma została zaktualizowana. Obecnie obowiązuje wersja ISO 50001:2018.
Norma określa wymagania. Odnoszą się one do oceny i wdrożenia systemu. Dotyczą też utrzymania i poprawy systemu zarządzania energią. Skupia się przede wszystkim na użyciu i zużyciu energii. Norma wprowadza pojęcie zarządzania energią. Jest to kluczowe dla organizacji. Efektywne zarządzanie energią ma duże znaczenie. Norma może funkcjonować niezależnie. Można ją też zintegrować z innymi systemami zarządzania.
Co ma na celu norma ISO 50001?
Celem normy jest poprawa efektywności energetycznej. Dąży do redukcji kosztów energii. Pomaga też zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych. Norma promuje zrównoważone praktyki. Prowadzą one do zmniejszenia śladu węglowego organizacji.
Do kogo skierowana jest norma ISO 50001?
Norma ISO 50001 jest przeznaczona dla organizacji. Pasuje do firm każdej wielkości. Stosuje się ją w różnych sektorach gospodarki. Można ją zastosować w organizacjach wszelkich typów. System zarządzania energią jest istotny. Ma znaczenie w energochłonnych gałęziach przemysłu.
Dlaczego zarządzanie energią jest kluczowe?
Energia ma kluczowe znaczenie. Jest ważna dla wszystkich nowoczesnych firm. Światowe zużycie energii bardzo wzrosło. Wzrosło ponad dwukrotnie w ciągu ostatnich 40 lat. Przewiduje się dalszy wzrost. Do 2040 roku wzrośnie o kolejne 30%. Unia Europejska intensyfikuje działania. Mają one na celu ograniczenie zużycia energii. Działania te dotyczą też emisji gazów cieplarnianych. Rosnąca popularność normy ISO pokazuje trend. Trend ten to zrównoważone gospodarowanie energią. Firmy dążą do gospodarki niskoemisyjnej.
Norma ISO 50001 została opracowana. Powstała w odpowiedzi na potrzeby współczesnej gospodarki. Efektywne zarządzanie energią to element ochrony środowiska. Wzrost konkurencyjności jest możliwy. Można go osiągnąć przez obniżenie kosztów zużycia energii.
Korzyści z wdrożenia systemu ISO 50001
Wdrożenie Systemu Zarządzania Energią (SZE) przynosi realne korzyści. Poprawia efektywność energetyczną. Zmniejsza koszty energii. Wdrożenie ISO 50001 wpływa na codzienną oszczędność energii. Obniża koszty operacyjne. Pomaga spełniać najwyższe wymogi ochrony środowiska. Zwiększa ogólną wydajność organizacji. Zmniejsza zużycie zasobów energetycznych. Redukuje emisję dwutlenku węgla. Pomaga spełniać ustawowe cele. Wdrożenie wspiera globalne cele zrównoważonego rozwoju. Firma zyskuje reputację. Jest postrzegana jako dbająca o środowisko. Pokazuje społeczną odpowiedzialność. Zarządzaj ryzykiem związanym z zaopatrzeniem w energię. Mierzenie i monitorowanie wykorzystywania energii pomaga. Rozpoznasz obszary wymagające poprawy efektywności. Zwiększ ogólną wydajność. Zredukujesz pobór energii. Obniżysz rachunki.
Oto 14 korzyści certyfikatu ISO 50001:
- Redukcja zużycia energii.
- Obniżenie kosztów operacyjnych.
- Zwiększenie efektywności energetycznej.
- Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.
- Poprawa wizerunku firmy.
- Wsparcie dla globalnych celów zrównoważonego rozwoju.
- Zarządzanie ryzykiem energetycznym.
- Ciągła poprawa wyników energetycznych.
- Zgodność z wymaganiami prawnymi.
- Wzrost świadomości energetycznej pracowników.
- Lepsze planowanie inwestycji energetycznych.
- Wzrost konkurencyjności na rynku.
- Możliwość integracji z innymi systemami ISO.
- Dostęp do ulg i zwolnień (np. akcyza).
Wdrażanie i certyfikacja ISO 50001
Wdrożenie systemu ISO 50001 wymaga zaangażowania. Potrzebne jest zaangażowanie zarządu. Wszyscy pracownicy organizacji muszą się włączyć. Wdrożenie normy opiera się na cyklu PDCA. Cykl ten obejmuje Planuj, Wykonaj, Sprawdź, Działaj. Wprowadzenie odpowiedniego przeglądu energetycznego jest kluczowe. Określ istotne zastosowania energii. Wdroż określone działania. Mają one na celu poprawę wydajności energetycznej. Zorganizuj audyty wewnętrzne. Przeprowadź przeglądy zarządzania. Dostosuj system do kultury organizacyjnej. Regularne przeglądy i raportowanie wyników są niezbędne. Są potrzebne do utrzymania certyfikacji. Warto skierować osoby odpowiedzialne na szkolenie. Szkolenie dotyczy systemu zarządzania energii. Powinno być zgodne z normą ISO 50001.
Proces certyfikacji ISO 50001 obejmuje kilka etapów:
- Zrozumienie normy ISO 50001.
- Zaangażowanie kierownictwa w proces.
- Powołanie zespołu ds. zarządzania energią.
- Ocena początkowa zużycia energii.
- Ustalenie polityki energetycznej firmy.
- Planowanie energetyczne działań.
- Analiza energetyczna danych.
- Wdrożenie systemu zarządzania energią (SZE).
- Szkolenia i świadomość pracowników.
- Monitorowanie i pomiary wyników.
- Przeprowadzenie audytu wewnętrznego.
- Przegląd zarządzania przez kierownictwo.
- Wprowadzenie korekt i działań korygujących.
- Przygotowanie do audytu certyfikacyjnego.
- Przeprowadzenie audytu certyfikacyjnego.
- Uzyskanie certyfikatu ISO 50001.
Certyfikat ISO 50001 jest ważny przez trzy lata. Certyfikacja jest przeprowadzana przez akredytowane jednostki. Przykładowo PCBC S.A. przeprowadza certyfikację. BSI oferuje usługi certyfikacji. ISOQAR CEE sp. z o.o. także oferuje akredytowane usługi. Warto skontaktować się z firmą certyfikującą. Można przeprowadzić audyt energetyczny. BSI ma ponad 100-letnie doświadczenie w dziedzinie norm. Udowadniając zgodność z normą ISO 50001 pokazujesz. Pokazujesz, że jesteś poważną firmą.
ISO 50001 a wymagania prawne
Polska przyjęła Ustawę o efektywności energetycznej. Weszła w życie 20 maja 2016 roku. Regulacje prawne dotyczące audytów energetycznych pojawiły się wcześniej. Weszły w życie w październiku 2016 r. Ustawa o efektywności energetycznej jest powiązana z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE. Ta dyrektywa została zmieniona dyrektywą 2018/2002. Unia Europejska intensyfikuje działania. Mają one na celu ograniczenie zużycia energii. Dotyczą też emisji gazów cieplarnianych. Nowelizacja przepisów zawarta jest w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1791. Wprowadza ona zmiany dotyczące zarządzania energią w przedsiębiorstwach.
Nowe przepisy określają progi zużycia energii. Wszystkie przedsiębiorstwa rocznie zużywające więcej niż 85 TJ energii muszą działać. Muszą posiadać certyfikowany System Zarządzania Energią. System musi być zgodny z normą ISO 50001. 85 TJ energii odpowiada około 23 611 MWh. To także 2030 ton oleju ekwiwalentnego. Przedsiębiorstwa mają czas na wdrożenie. Termin upływa w październiku 2027 roku. Do tego czasu system musi być wdrożony i certyfikowany.
Zgodnie z ˝Polityką energetyczną Polski do 2030 r.˝ przyjętą przez Radę Ministrów w dniu 10 listopada 2009, zwiększenie efektywności energetycznej gospodarki należy do priorytetowych zadań państwa.
Wdrożenie ISO 50001 umożliwia firmom spełnienie wymagań prawnych. Przynosi także ekonomiczne korzyści. Wynikają one z optymalizacji zużycia energii. Zachęcamy do podjęcia działań już teraz. Przygotujesz się na nowe wyzwania. Chodzi o wyzwania w zakresie efektywności energetycznej.
Integracja ISO 50001 z innymi systemami
Norma ISO 50001 została opracowana. Jest kompatybilna z normą EN 16001. Można ją łatwo zintegrować z innymi systemami zarządzania. Przykładowo z systemem zarządzania jakością ISO 9001. Można ją połączyć z systemem zarządzania środowiskowego ISO 14001. Integracja jest możliwa też z normą ISO 45001. Dotyczy ona bezpieczeństwa i higieny pracy. Norma może funkcjonować niezależnie. Można ją też włączyć w istniejące systemy zarządzania. Zarządzanie energią powinno być integrowane. Integruj je z innymi systemami zarządzania. Ułatwia to zarządzanie procesami w firmie. Przykładowo można zintegrować z ISO 22000 (bezpieczeństwo żywności), ISO/IEC 27001 (bezpieczeństwo informacji) czy ISO 37001 (przeciwdziałanie korupcji).
Zobacz także: