Poznaj normę PN-EN ISO 9712 określającą kwalifikacje personelu badań nieniszczących. Dowiedz się, jak uzyskać i utrzymać ważność certyfikatu.
Czym jest norma PN-EN ISO 9712?
Norma PN-EN ISO 9712 to międzynarodowy standard. Określa wymagania kwalifikacji personelu. Dotyczy specjalistów badań nieniszczących (NDT). Badania NDT wykonuje się w przemyśle. Norma zapewnia jakość i bezpieczeństwo. Jest kluczowa w wielu sektorach. Obejmuje przemysł lotniczy i energetyczny. Ważna jest także w przemyśle budowlanym. Norma PN-EN ISO 9712 jest uznawana na całym świecie. Certyfikacja zgodna z nią potwierdza kompetencje.
Dokument PN-EN ISO 9712 dotyczy różnych metod NDT. Wymagania dotyczą personelu wykonującego badania. Termin „przemysłowy” wyklucza zastosowania medyczne. Obliczenia odkształcenia innymi metodami NDT są wykluczone. CEN/TR 14748 zawiera wytyczne metodologii kwalifikacji NDT.
Metody badań nieniszczących objęte normą
Norma PN-EN ISO 9712 obejmuje wiele technik. Dotyczy metod wizualnej (VT) i penetracyjnej (PT). Wymagania dotyczą metody magnetyczno-proszkowej (MT). Objęte są badania radiograficzne (RT). Standard dotyczy także metody ultradźwiękowej (UT). Norma uwzględnia badania prądami wirowymi (ET). Ważna jest emisja akustyczna (AT). Dotyczy również badania szczelności (LT). Norma obejmuje badania magnetyczne lin stalowych. Zawiera ultradźwiękowe pomiary grubości. Dotyczy oceny i interpretacji radiogramów (RTI). Personel badań nieniszczących jest certyfikowany. Dotyczy to metod VT, PT, MT, RT, UT.
- Badania wizualne (VT)
- Badania penetracyjne (PT)
- Badania magnetyczno-proszkowe (MT)
- Badania radiograficzne (RT)
- Badania ultradźwiękowe (UT)
- Badania prądami wirowymi (ET)
- Badania emisją akustyczną (AT)
- Badania szczelności (LT)
- Badania magnetyczne lin stalowych
- Ultradźwiękowe pomiary grubości
- Ocena i interpretacja radiogramów (RTI)
Poziomy kwalifikacji i ich znaczenie
Norma PN-EN ISO 9712 definiuje trzy poziomy. Każdy poziom ma inne kompetencje. Poziom 1 to podstawowy stopień. Poziom 2 ma szerszy zakres działania. Poziom 3 to najwyższa kwalifikacja. Specjalista na poziomie 3 ma pełną odpowiedzialność.
| Stopień certyfikacji | Zakres kompetencji |
|---|---|
| Poziom 1 | Wykonywanie badań pod nadzorem. |
| Poziom 2 | Samodzielne wykonywanie badań i interpretacja wyników. |
| Poziom 3 | Zarządzanie personelem, wybór metody, opracowanie instrukcji. |
Wymagane doświadczenie praktyczne
Każdy poziom wymaga określonego doświadczenia. Doświadczenie zależy od metody badania. Metody dzielą się na powierzchniowe i objętościowe. Metody powierzchniowe to VT, PT, MT, ET. Metody objętościowe to UT, RT, AT, LT. Wymagane doświadczenie liczone jest w miesiącach.
| Poziom | Metody powierzchniowe | Metody objętościowe |
|---|---|---|
| Poziom 1 | 1 miesiąc | 3 miesiące |
| Poziom 2 | 3 miesiące | 9 miesięcy |
| Poziom 3 | 12 miesięcy | 18 miesięcy |
Wymagane doświadczenie dla Poziomu 1 to 3-6 miesięcy. Poziom 2 wymaga 9-24 miesięcy doświadczenia. Na Poziomie 3 potrzebne jest 36-72 miesięcy praktyki.
Proces certyfikacji krok po kroku
Certyfikacja to proces potwierdzający spełnienie wymagań. Proces prowadzony jest zgodnie z normą PN-EN ISO 9712:2022-09. Wymaga odpowiedniego szkolenia i egzaminu. Egzamin kwalifikacyjny składa się z części teoretycznej i praktycznej. Do uzyskania certyfikatu wymagany jest wynik minimum 70% z egzaminu.
Proces obejmuje złożenie wniosku. Należy dostarczyć wymaganą dokumentację. Jednostka certyfikująca ocenia wniosek. Następnie przeprowadza się egzamin. Po pozytywnym wyniku egzaminu wydawany jest certyfikat. Wydanie certyfikatu trwa do 6 tygodni. Warunkiem jest dostarczenie pełnej dokumentacji.
Utrzymanie i odnowienie certyfikatu
Certyfikat PN-EN ISO 9712 wydawany jest na 5 lat. Po tym okresie konieczne jest jego odnowienie. Regularne odnawianie odbywa się co 5 lat. Pełna recertyfikacja wymagana jest co 10 lat. Zasady odnawiania i recertyfikacji są określone. Wymagana dokumentacja musi być złożona terminowo. Należy ją złożyć w ciągu 6 miesięcy przed upływem ważności. Złożenie wniosku po terminie wymaga pełnego egzaminu. Możliwy jest też egzamin recertyfikujący.
Minimalna liczba punktów do odnowienia certyfikatu wynosi 100. Dotyczy to wszystkich stopni: 1, 2 i 3. Maksymalnie 95 punktów można zdobyć z działalności NDT. Maksymalna liczba protokołów w roku certyfikacji to 12.
- Przypominamy o terminowym składaniu wniosków o ponowną certyfikację.
- Zaleca się złożenie wymaganej dokumentacji najpóźniej 4 tygodnie przed upływem ważności certyfikatu.
Korzyści z posiadania certyfikatu
Posiadanie certyfikatu PN-EN ISO 9712 przynosi wiele korzyści. Potwierdza wysokie kwalifikacje specjalisty. Otwiera drogę do lepszych ofert pracy. Zwiększa wiarygodność personelu NDT. Certyfikacja przyczynia się do rozwoju branży. Utrzymuje wysoki poziom usług NDT. Pracodawcy zyskują pewność co do kompetencji personelu. Mogą oferować usługi na najwyższym poziomie. Certyfikacja jest kluczowa dla zapewnienia jakości. Gwarantuje bezpieczeństwo w wielu sektorach przemysłu. Certyfikat jest uznawany globalnie.
Role instytucji i dokumentacja
W procesie certyfikacji uczestniczą różne instytucje. Jednostka Certyfikująca Osoby UDT-CERT przeprowadza certyfikację. Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) publikuje normy. Łukasiewicz – Górnośląski Instytut Technologiczny, Centrum Spawalnictwa także wystawia certyfikaty. Organizacje takie jak Navitest są uznanymi ośrodkami szkoleniowymi. Oferują wsparcie w procesie certyfikacji. Pracodawcy odgrywają kluczową rolę. Wspierają proces kwalifikacji personelu.
Wymagana dokumentacja zależy od etapu. Program certyfikacji personelu NDT (CERT-03-PR-01 NDT) określa zasady. Dostępne są sylabusy egzaminacyjne dla każdej metody. Dotyczy to VT, AT, UT, MT, RT, PT. Dokumenty określają zasady odnawiania i recertyfikacji. Dostępny jest również cennik usług certyfikacyjnych. Należy stosować odpowiednie formularze wniosków. Przykłady to Formularz FP-30, FP-93, FO-26, FP-64, W-04/IS-70, FP-46, FP-75.
- CERT-03-PR-01 NDT: Program certyfikacji personelu badań nieniszczących
- Sylabus egzaminacyjny VT
- Sylabus egzaminacyjny UT
- Sylabus egzaminacyjny MT
- Sylabus egzaminacyjny RT
- Sylabus egzaminacyjny PT
- Zasady odnawiania certyfikacji
- Zasady recertyfikacji
- Cennik
- Formularze wniosków (np. FP-30, FP-93)
Co to jest certyfikacja PN-EN ISO 9712?
Certyfikacja PN-EN ISO 9712 to proces potwierdzający kwalifikacje personelu wykonującego badania nieniszczące w przemyśle.
Jak długo ważny jest certyfikat PN-EN ISO 9712?
Certyfikat PN-EN ISO 9712 jest ważny przez okres 5 lat od daty wydania.
Ile jest poziomów certyfikacji według PN-EN ISO 9712?
Norma PN-EN ISO 9712 definiuje trzy poziomy kwalifikacji dla personelu NDT: Poziom 1, Poziom 2 i Poziom 3.
Co się stanie, jeśli spóźnię się ze złożeniem wniosku o odnowienie?
Złożenie wniosku o ponowną certyfikację po upływie terminu ważności certyfikatu wymaga przystąpienia do egzaminu recertyfikującego lub pełnego egzaminu kwalifikacyjnego.
Czy certyfikaty wydane według starszej normy PN-EN ISO 9712:2012 są nadal ważne?
Tak, wydane certyfikaty na zgodność z normą PN-EN ISO 9712:2012 zachowują ważność zgodnie z datą podaną na certyfikacie.
Gdzie mogę uzyskać certyfikat PN-EN ISO 9712 w Polsce?
Certyfikację w Polsce prowadzą akredytowane jednostki, takie jak Jednostka Certyfikująca Osoby UDT-CERT lub Dział Ośrodek Certyfikacji Łukasiewicz – Górnośląskiego Instytutu Technologicznego.
Zobacz także: