PN-B-03264:2002 – kluczowa norma dla konstrukcji betonowych

Norma PN-B-03264:2002 regulowała obliczenia i projektowanie konstrukcji betonowych, żelbetowych i sprężonych w Polsce. Poznaj jej zakres, wymagania i związek z aktualnymi przepisami budowlanymi.

Czym była norma PN-B-03264:2002?

Norma PN-B-03264:2002 dotyczyła konstrukcji wykonanych z betonu. Określała zasady ich obliczania statycznego. Podawała wytyczne dotyczące projektowania. Obowiązywała dla konstrukcji żelbetowych i sprężonych. Norma została ustanowiona przez Polski Komitet Normalizacyjny. Miało to miejsce dnia 28 stycznia 1999 roku. Dokument stanowił nowelizację wcześniejszej normy PN-84/B-03264. Podawał zasady niesprzeczne z normami europejskimi.

Zakres normy i jej struktura

Norma PN-B-03264:2002 miała 143 strony. Podzielono ją na kilka głównych rozdziałów. Obejmowały one wstęp i definicje. Opisywały materiały: beton i stal. Prezentowały zasady projektowania. Szczegółowo omawiały stany graniczne nośności. Dotyczyły też stanów granicznych użytkowalności. Norma zawierała wytyczne dotyczące zbrojenia. Osobne sekcje poświęcono konstrukcjom sprężonym. Wskazywała zasady dla konstrukcji poddanych obciążeniom zmiennym. Opisywała konstrukcje zespolone. Rozdział 9 poświęcono projektowaniu konkretnych elementów. Znajdowały się tam wytyczne dla belek i słupów. Omówiono też wsporniki krótkie.

Norma PN-B-03264:2002 została opublikowana 6 grudnia 2002 roku. Wycofano ją 31 marca 2010 roku. Została zastąpiona przez normę europejską. Obecnie obowiązuje PN-EN 1992-1-1:2008, czyli Eurokod 2.

Wymagania dotyczące belek według PN-B-03264:2002

Norma PN-B-03264:2002 szczegółowo określała konstrukcję belek. Podawała minimalne wymiary belek. Grubość ścianek w belkach złożonych to minimum 60 mm. Belki prefabrykowane miały inne wymagania. Grubość ich elementów wynosiła minimum 30 mm. Dotyczyło to średników, stopek i ścianek przekrojów skrzynkowych. Norma wskazywała minimalne średnice prętów zbrojeniowych. Pręty rozciągane na budowie miały minimum 8 mm średnicy. Pręty ściskane na budowie miały minimum 12 mm. W belkach prefabrykowanych wymagania były niższe. Pręty rozciągane miały minimum 5,5 mm. Pręty ściskane miały minimum 10 mm.

Belki żelbetowe i sprężone mogły ulec zarysowaniu. W takich przypadkach pręty konstrukcyjne były wymagane. Ich średnica wynosiła minimum 8 mm. Rozstaw tych prętów nie przekraczał 350 mm.

Wymiary belek według normy

Norma PN-B-03264:2002 podawała zalecane wymiary belek. Szerokość belek rozpoczynała się od 150 mm. Następne wartości to 180 mm, 200 mm, 250 mm. Dalej szerokość rosła co 50 mm. Wysokość belek zaczynała się od 250 mm. Kolejne wysokości to 300 mm. Do 800 mm wysokość rosła co 50 mm. Powyżej 800 mm wysokość rosła co 100 mm.

Zaleca się przestrzeganie wymiarów belek zgodnie z podanymi normami. Zapewnia to poprawność konstrukcji. Ułatwia to obliczenia statyczne.

Wymiar	Wartości (mm)
Szerokość	150, 180, 200, 250, dalej co 50
Wysokość	250, 300, dalej co 50 do 800, powyżej 800 co 100

Wizualizacja przykładowych minimalnych wymiarów belek

Klasy betonu w normie PN-B-03264:2002

Norma PN-B-03264:2002 definiowała klasy betonu. Klasy te były oparte na wytrzymałości. Norma powoływała się na wcześniejsze przepisy. Dotyczyło to normy PN-B-06250:1975. Definiowano klasy od B15 do B70. Na przykład, marka betonu Rw=140 at odpowiadała klasie B12,5. Marka Rw=170 at to klasa B15, porównywalna z C12/15 w Eurokodzie. Marka Rw=200 at to klasa B17,5, zbliżona do niepełnej klasy B20 (C16/20).

Norma PN-B-03264:2002 jest już wycofana. Aktualnie obowiązują inne normy dotyczące betonu. Należą do nich PN-EN 206+A2:2021-08 i PN-EN 1992-1-1:2008 (Eurokod). Te normy wprowadzają nowe klasy betonu. Klasy te oparte są na wytrzymałości charakterystycznej walcowej i sześciennej.

Dopuszczalne ugięcia konstrukcji

Norma PN-B-03264:2002 podawała kryteria dotyczące ugięć. Określała dopuszczalne odkształcenia elementów. Dotyczyło to belek i stropów. Projektowanie na ugięcie 1/200 lub 1/250 rozpiętości było powszechne. Jednak takie podejście nie zawsze zapewniało bezawaryjną pracę ścian działowych. Ściany mogły pękać pod wpływem nadmiernych ugięć stropu.

Eurokod PN-EN 1992-1-1 zawiera dodatkowe zalecenia. Dotyczą one dopuszczalnych ugięć stropów obciążonych ścianami. Zaleca się stosowanie Eurokodu w tym zakresie. Zapewnia to lepszą ochronę elementów nienośnych. Norma DIN 1045-1 sugeruje maksymalne ugięcie stropu 1/500. Jest to bardziej restrykcyjne kryterium. Na świecie budynki projektuje się z mniejszym wychyleniem. Maksymalne wychylenie poziome zawiera się w granicach od 1/500H do 1/2000H. Przykłady to Commerzbank Tower w Niemczech (1/700H) czy polskie WTT (1/740H) i Q22 (1/500H) w Warszawie.

Relacja PN-B-03264:2002 do Eurokodów

Norma PN-B-03264:2002 była normą krajową. Została wycofana w 2010 roku. Jej miejsce zajęła norma europejska. Głównym następcą jest PN-EN 1992-1-1:2008. Ta norma to Eurokod 2. Eurokody stanowią system europejskich norm projektowania konstrukcji. Obejmują różne materiały budowlane. Eurokod 2 dotyczy konstrukcji z betonu. Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) opracowuje normy techniczne. PKN przyjął Eurokody jako polskie normy. Dlatego PN-EN 1992-1-1:2008 obowiązuje w Polsce.

Przejście na Eurokody ujednoliciło zasady projektowania. Umożliwia to swobodniejszy przepływ usług inżynierskich. Projektanci muszą stosować aktualne normy. Znajomość wycofanej normy PN-B-03264:2002 może być pomocna. Pozwala zrozumieć ewolucję przepisów. Nie wolno jednak jej stosować do nowych projektów. Obowiązują Eurokody i powiązane normy krajowe.

Inne aspekty projektowania konstrukcji

Norma PN-B-03264:2002 poruszała też inne zagadnienia. Dotyczyły one projektowania słupów. Wskazywała zasady dla wsporników krótkich. Osobno omówiono wsporniki słupów i belek. Norma zawierała wytyczne dotyczące połączeń. Opisywała połączenia belek z podciągiem. Wskazywała rozwiązania dla podciągów. Dotyczyły one wbetonowanych końców belek prefabrykowanych. Norma poruszała temat ograniczenia szkód. Chodziło o szkody wywołane oddziaływaniami wyjątkowymi. Omówiono wpływ temperatury i skurczu betonu. Dotyczyło to odkształceń konstrukcji. Wskazano potrzebę przerw dylatacyjnych.

Obecnie te zagadnienia regulują Eurokody. Na przykład, PN-EN 1991-1-1 dotyczy obciążeń. PN-EN 1090 odnosi się do wykonawstwa konstrukcji stalowych i aluminiowych. Kodeks Cywilny reguluje ogólne kwestie bezpieczeństwa konstrukcji. Właściciel budynku ma obowiązek utrzymywać go bezpiecznie. Prawo Budowlane zawiera szczegółowe przepisy. Dotyczą one procesu budowlanego. Odniesienia znajdziemy w artykułach 28, 29, 415, 222, 4 i 65 Prawa Budowlanego.

• Zaleca się stosowanie stali klasy A-I i A-II. Dotyczy to konstrukcji poddanych obciążeniom zmiennym.
• Zaleca się, aby beton uzupełniający miał klasę nie niższą niż B20.

Podsumowanie

Norma PN-B-03264:2002 była ważnym dokumentem. Regulowała projektowanie konstrukcji betonowych w Polsce. Określała wymiary belek i zbrojenie. Podawała klasy betonu i zasady ugięć. Norma została wycofana w 2010 roku. Zastąpiły ją Eurokody. Głównie PN-EN 1992-1-1:2008. Aktualne przepisy opierają się na normach europejskich. Projektanci muszą śledzić zmiany w normach. Zapewnia to bezpieczeństwo konstrukcji. Zgodność z przepisami jest kluczowa.

Właściciele nieruchomości powinni monitorować stan techniczny balustrad. Konsultacja z prawnikami jest zalecana. Dotyczy to kwestii prawa budowlanego. Znajomość norm jest niezbędna w budownictwie.

Data publikacji i wycofania normy PN-B-03264:2002

Zobacz także:

• Klasyfikacja drewna w Polsce – normy, klasy, zastosowanie
• Normy dotyczące betonu w Polsce – klucz do trwałych konstrukcji
• Normy i przepisy dotyczące konstrukcji stalowych w Polsce i Europie
• Normy dla elementów złącznych: DIN, PN, ISO i ich znaczenie
• Kluczowe dokumenty i wytyczne dla drogownictwa w Polsce