Eurokody to kluczowy zestaw Norm Europejskich. Określają zasady projektowania konstrukcji budowlanych. Stosowanie Eurokodów zapewnia bezpieczeństwo obiektów. Artykuł wyjaśnia ich strukturę i zastosowanie. Dowiesz się także o nadchodzącej 2. edycji.
Czym są Eurokody?
Eurokody stanowią zbiór Norm Europejskich (EN). Są przeznaczone do projektowania konstrukcji budowlanych. Projektowanie w Polsce opiera się na Eurokodach. Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) wdraża te normy. Eurokody mają status Polskich Norm (PN).
System Eurokodów dzieli się na 10 głównych grup. Łącznie obejmują 59 odrębnych norm. Normy te dotyczą różnych materiałów konstrukcyjnych. Określają też oddziaływania na konstrukcje.
Eurokody podlegają ciągłym pracom normalizacyjnym. Podobnie dzieje się z innymi normami EN. Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN) odpowiada za ich rozwój. CEN/TC 250 Structural Eurocodes to komitet techniczny CEN. Zajmuje się on normami dotyczącymi konstrukcji.
Co to są Eurokody?
Eurokody to zestaw Norm Europejskich (EN). Służą do projektowania konstrukcji budowlanych. Są podstawą projektowania w Polsce.
Eurokod 0 (PN-EN 1990) – Fundament Projektowania
Eurokod 0 to norma europejska (EC 0, EN 1990). Wchodzi w skład całego systemu Eurokodów. Norma PN EN 1990:2004 została opracowana w Polsce. Opracował ją Polski Komitet Normalizacyjny. Norma opiera się na EN 1990:2002. Została zatwierdzona przez Prezesa PKN. Norma ma status Polskiej Normy.
PN-EN 1990 zawiera zasady i wymagania. Dotyczą one bezpieczeństwa konstrukcji. Obejmują też użytkowalność i trwałość. Norma posługuje się koncepcją stanów granicznych. Wykorzystuje metodę częściowych współczynników. Jest bezwzględnie stosowana z Eurokodami 1991 do 1999.
Struktura PN EN 1990:2004 obejmuje kilka rozdziałów. Rozdział 1 to postanowienia ogólne. Rozdział 2 omawia wymagania. Rozdział 3 dotyczy podstaw obliczeń stanów granicznych. Rozdział 4 opisuje zmienne podstawowe. Analiza konstrukcji jest w rozdziale 5. Sprawdzanie metodą współczynników częściowych jest w rozdziale 6.
Norma zawiera też załączniki. Załącznik A1 jest normatywny. Zawiera postanowienia dotyczące budynków. Załącznik B jest informacyjny. Dotyczy zarządzania niezawodnością obiektów. Załącznik C wyjaśnia podstawy współczynników częściowych. Omawia też analizę niezawodności. Załącznik D dotyczy projektowania wspomaganego badaniami.
Niezawodność konstrukcji jest kluczowym pojęciem. Bezpieczeństwo i niezawodność nie są pojęciami uniwersalnymi. Są wyrażane miarami probabilistycznymi. Norma określa projektowe okresy użytkowania konstrukcji. Mogą wynosić od 10 do 100 lat. Wartości obliczeniowe ustalaj zgodnie z normami.
PN-EN 1990:2004 zastąpiła szereg norm krajowych. Były to między innymi PN-B-02003:1982 i PN-B-03001:1976. Norma wprowadza EN 1990:2002.
Czym jest Eurokod 0?
Eurokod 0 (PN-EN 1990) to norma podstawowa. Określa ogólne zasady projektowania konstrukcji. Dotyczy bezpieczeństwa, użytkowalności i trwałości.
Projektowy okres użytkowania konstrukcji wg PN-EN 1990
Norma PN-EN 1990 definiuje klasy konsekwencji zniszczenia. Określa też projektowe okresy użytkowania. Te okresy zależą od przeznaczenia obiektu. Są kluczowe dla trwałości konstrukcji.
| Klasa projektowego okresu użytkowania | Przykład obiektu | Projektowy okres użytkowania (lata) |
|---|---|---|
| 1 | Konstrukcje tymczasowe | 10 |
| 2 | Obiekty łatwo wymienialne | 10 do 25 |
| 3 | Budynki mieszkalne, biurowe | 15 do 30 (często 50 w praktyce) |
| 4 | Mosty, budynki monumentalne | 50 |
| 5 | Budynki historyczne, elektrownie | 100 |
Struktura Eurokodów: Od 0 do 9 (i 10)
System Eurokodów obejmuje normy od EN 1990 do EN 1999. Każdy Eurokod dotyczy innego aspektu projektowania. Oto lista głównych Eurokodów:
- Eurokod 0: Podstawy projektowania konstrukcji (PN-EN 1990)
- Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje (PN-EN 1991)
- Eurokod 2: Projektowanie konstrukcji z betonu (PN-EN 1992)
- Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji stalowych (PN-EN 1993)
- Eurokod 4: Projektowanie zespolonych konstrukcji stalowo-betonowych (PN-EN 1994)
- Eurokod 5: Projektowanie konstrukcji drewnianych (PN-EN 1995)
- Eurokod 6: Projektowanie konstrukcji murowych (PN-EN 1996)
- Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne (PN-EN 1997)
- Eurokod 8: Projektowanie konstrukcji poddanych oddziaływaniom sejsmicznym (PN-EN 1998)
- Eurokod 9: Projektowanie konstrukcji aluminiowych (PN-EN 1999)
Druga edycja Eurokodów wprowadzi Eurokod 10. Będzie on dotyczył projektowania konstrukcji szklanych. Zestaw norm 2. edycji będzie zawierał 11 pakietów.
Przykładowe podnormy Eurokodu 1 (Oddziaływania)
Eurokod 1 dzieli się na wiele części. Każda część dotyczy innego rodzaju oddziaływania. Oddziaływania są kluczowe w obliczeniach konstrukcji.
- PN-EN 1991-1-1: Ciężar objętościowy, ciężar własny, obciążenia użytkowe w budynkach.
- PN-EN 1991-1-2: Oddziaływania na konstrukcję w warunkach pożaru.
- PN-EN 1991-1-3: Obciążenie śniegiem.
- PN-EN 1991-1-4: Oddziaływania wiatru.
- PN-EN 1991-1-5: Oddziaływania termiczne.
- PN-EN 1991-1-6: Oddziaływania w czasie wykonywania konstrukcji.
- PN-EN 1991-1-7: Oddziaływania wyjątkowe.
Przykładowe podnormy Eurokodu 2 (Konstrukcje z betonu)
Eurokod 2 zawiera szczegółowe zasady. Dotyczą one projektowania konstrukcji z betonu. Obejmuje reguły ogólne i specyficzne zastosowania.
- PN-EN 1992-1-1: Reguły ogólne i reguły dla budynków.
- PN-EN 1992-1-2: Reguły ogólne. Projektowanie z uwagi na warunki pożarowe.
- PN-EN 1992-2: Mosty z betonu. Obliczanie i reguły konstrukcyjne.
- PN-EN 1992-3: Silosy i zbiorniki na ciecze.
- PN-EN 1992-4: Projektowanie zamocowań do stosowania w betonie.
Przykładowe podnormy Eurokodu 3 (Konstrukcje stalowe)
Projektowanie konstrukcji stalowych opiera się na Eurokodzie 3. Norma ta ma wiele części. Dotyczą one różnych aspektów projektowania stali.
- PN-EN 1993-1-1: Reguły ogólne i reguły dla budynków.
- PN-EN 1993-1-2: Reguły ogólne. Obliczanie konstrukcji z uwagi na warunki pożarowe.
- PN-EN 1993-1-8: Projektowanie węzłów.
- PN-EN 1993-1-9: Zmęczenie.
- PN-EN 1993-2: Mosty stalowe.
Przykładowe podnormy Eurokodu 7 (Projektowanie geotechniczne)
Eurokod 7 jest kluczowy dla fundamentowania. Dotyczy projektowania geotechnicznego. Składa się z dwóch głównych części.
- PN-EN 1997-1: Zasady ogólne.
- PN-EN 1997-2: Rozpoznanie i badanie podłoża gruntowego.
Ewolucja Eurokodów: 1. i 2. Edycja
Eurokody I generacji są podstawą projektowania. Od 2016 roku trwa nowelizacja Eurokodów. Prace nad 2. edycją rozpoczęły się w CEN. Odbywają się w ramach mandatu M/515. Pod koniec 2022 roku CEN/TC 250 zakończył prace w ramach tego mandatu.
Pierwsza edycja Eurokodów to 10 pakietów norm. Druga edycja będzie się składać z 11 pakietów. Dodany zostanie Eurokod 10 dla konstrukcji szklanych.
Wprowadzanie 2. edycji ma określone terminy. Termin udostępnienia norm 2. edycji to marzec 2026 roku. Publikacja w krajowych jednostkach normalizacyjnych ma nastąpić do końca września 2027 roku. Wycofanie Eurokodów 1. edycji planowane jest najpóźniej do 31 marca 2028 roku.
Nie należy mieszać Eurokodów z 1. edycji i 2. edycji. Stosuj 1. edycję, jeśli komplet norm 2. edycji nie został opublikowany. Zapewnia to spójność projektu.
Kiedy pojawi się 2. edycja Eurokodów?
Normy 2. edycji Eurokodów będą dostępne do marca 2026 roku. W Polsce zostaną opublikowane do końca września 2027 roku.
Dostęp do Norm i Dodatkowe Informacje
Treść norm Eurokodów jest odpłatna. Normy można kupić w Polskim Komitecie Normalizacyjnym. Dostępne są w formie plików lub papierowej. Możliwa jest też czytelnia norm w PKN.
Osoby należące do Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa (PIIB) mają ułatwiony dostęp. Posiadają nieograniczony bezpłatny dostęp do norm. Jest to duże udogodnienie dla inżynierów.
Informacje o aktualnych Polskich Normach znajdziesz na stronie PKN. Warto śledzić komunikaty Prezesa PKN. Zawierają one ważne informacje o normalizacji. PKN Wiedza to kolejne źródło informacji.
Norma PN-EN 1990:2004 kosztuje 325,50 PLN netto. Cena z VAT to 400,37 PLN. Dostęp w czytelni kosztuje 39,40 PLN. Są to dane z 28-10-2004, więc ceny mogą ulec zmianie.
Gdzie znaleźć normy Eurokodów?
Normy Eurokodów można kupić w Polskim Komitecie Normalizacyjnym. Członkowie PIIB mają bezpłatny dostęp.
Najczęściej Zadawane Pytania o Eurokody
Ile norm wchodzi w skład Eurokodów?
System Eurokodów w 1. edycji składa się z 59 odrębnych norm. Są one pogrupowane w 10 głównych Eurokodów (od 0 do 9).
Czy można mieszać Eurokody z 1. i 2. edycji?
Nie należy mieszać norm z różnych edycji. Projektuj w oparciu o jedną edycję. Jeśli brakuje norm 2. edycji, stosuj 1. edycję.
Co zastępuje norma PN-EN 1990:2004?
PN-EN 1990:2004 zastąpiła wiele wcześniejszych norm krajowych. Były to między innymi PN-B-02003, PN-B-02004, PN-B-02005, PN-B-02010, PN-B-02011, PN-B-02014, PN-B-02015, PN-B-03001, PN-S-10030.
Czy bezpieczeństwo w Eurokodach jest pojęciem uniwersalnym?
Bezpieczeństwo i niezawodność w rozumieniu Eurokodów nie są pojęciami uniwersalnymi. Są one wyrażane miarami probabilistycznymi. Zależą od klasy konsekwencji zniszczenia.
Do kiedy będą obowiązywać Eurokody 1. edycji?
Eurokody 1. edycji zostaną wycofane najpóźniej do 31 marca 2028 roku. Po tej dacie obowiązywać będzie 2. edycja.
Zobacz także: